Yenidoğan Sarılığı

Yenidoğan bebeklerde sarılığın en önemli sebebi vucuttaki bilirubinin artmasıdır bu biliriubin eritrositler(alyuvar) içinde bulunur ve bunların yıkılması ile çogunlukla çıkar. Vücuttaki sarılık düzeyine kanla çalışılan bilirubin testi ile bakılmaktadır. Sağlıklı bir erişkinde serum bilirubin, 1mg/dl den daha azdır.

Yenidoğanda damarsal dağılımın özelliği nedeni ile 5-7 mg/dl’nin üzerindeki serum bilirubin değerlerinde sarılık gözle görünür hale gelir. Önce yüz derisinde özellikle burun - dudak kıvrımlarında farkedilir. gözleri sararmıssa en az 5 mg/dl'dir. 10 mg/dl’de gövde derisinin ve 15 mg/dl’yi geçince ise ayak tabanı ve avuç içlerinin sarıya boyandığı görülür. Sarılık yaşamın ilk haftasında, zamanında doğan bebeklerin yaklaşık % 50-60’ında ve zamanından erken doğan ( prematürallerin ) % 80’inde gözlenmektedir.Tüm bebeklerin yaklaşık % 6-8’inde total bilirubin düzeyi 15 mg/dl üzerindedir.

Nedenleri

a) Fizyolojik sarılık ( doğal sarılık )

b) Hemolitik hastalıklar

-Kan Grubu Uyuşmazlıkları

- Kırmızı Hücre Enzim Eksikliği

- Kırmızı Hücre Şekil Bozuklukları

-Kalıtsal Hastalıklar.

c) Kan yoğunluğunun artmış olması

d) Vücut içi kanamaları

e) Doğuştan veya sonradan kazanılan infeksiyonlar

f ) Metabolik hastalıklar

- Anne sütüne bağlı sarılık

- Troid hormonunun azlığı

- Diyabetik anne çocuğu

Fizyolojik(doğal) sarılık:Yenidoğanların tümünde serum bilirubin 2 mg/dl’yi aşar. Bu seviye zamanında doğan bebeklerde yükşelerek 2-4. günlerde 6-8 mg/dl’lik pik (tepe) düzeyine ulaşmakta ve daha sonra düşmektedir. "Zamanında doğanlarda" fizyolojik sınırın üst düzeyi 12 mg/dl’dir. Zamanından erken doğan bebeklerde bilirubin 5-7. günlerde 10-12 mg/dl’lik pik düzeylerine erişir ve takiben düşer. Yeni doğanda görülen bu normal sarılık tablosuna fizyolojik (doğal) Hiperbilirubinemi adı verilir.

eğer bilirubin değeri normal haftasında doğan çocuk için

1. gün 10,

2. gün 12;

3. gün 13,

4. gün 15,

5,6,7. günlerde 17 mg/dl nin üstünde ise mutlaka hekime başvurulmalı ve tedavi edilmelidir

YENİDOĞAN SARILIĞININ EN BİLİNEN TEDAVİSİ FOTOTERAPİDİR. Tedavi edilmediği takdirde bu sarılık çocuyğun vucuduna zarar verir. Kernikterus yapabilir. Beyin felci ve işitme kaybı ile ilgili bir sendromdur. Bilirubin kan beyin bariyerini geçerek merkezi sinir sistemi hücrelerine zarar verir. Bu nedenle "bebeğin vücudunda sarılığı farkeden aileler mutlaka çocuğu beklemeden bilirubin düzeyini ölçmek için doktora başvurmalıdırlar.

TEDAVİSİ:

Tedavi nedene yönelik olmalıdır. Ağızdan yeterli gıda alamayan bebeklerde beslenme arttırılmalıdır. Troid hormonu düşük olan bebeklerde yeterli troid hormonu replesmanı yapılmalıdır. Genel olarak hiperbilirubinemili bebeklerin tedavisi FOTOTERAPİ ile yapılır tedaviye yaklaşım bireysel olarak değerlendirilmelidir.fototerapi florasan ışığı altında(mavi-beyaz) ışık tedavisine verilen addır Bunun için özel lambalar kullanılır. Bu ışık bilirubini idrarda eriyebilecek bir şekle sokarak vücuttan atılmasını sağlar. Fototerapi bebeğe herhangi bir şekilde zarar vermez. Bebeğin gözleri ışıktan zarar görmemesi için kapatılır. Bazen yan etki olarak ciltte kırmızı döküntüler, bronzlaşma veya sık ve sulu dışkılamaya neden olabilir. Aralıklarla bebeğin kanı alınarak bilirubin duzeyinin güvenli sınıra düşüp düşmediği kontrol edilir. Işık tedavisi sonlandırıldıktan bir iki gün sonra bilirubin seviyesi genellikle tekrar yükselir. Bu dönemde de doktor kontrolü tavsiye edilir.Bebeğin, sarılık süresince ve tedavi esnasında iyi beslenmesi çok önemlidir çünkü bilirubin gayta (kaka) ile vücuttan atılır.

Bilirubin değeri çok yüksek vakalarda kan değişimi uygulanır.Işık tedavisi veya kan değişiminden hangisinin uygulanacağına bebeğin kilosu, günü ve bilirubin seviyesi göz önünde bulundurularak karar verilir.